Genellikle yaşa bağlı makula dejenerasyonu (AMD) olarak da adlandırılan göz hastalığına sarı nokta hastalığı denir. Makula, gözün arka kısmında yer alan ve net görmeyi sağlayan bir bölgedir. Sarı nokta, bu bölgede bulunan sarı renkli lekeli bir alanı ifade eder.
Sarı Nokta Hastalığı Belirtileri
Hastalığın iki ana tipi vardır: “kuru” makula dejenerasyonu ve “ıslak” makula dejenerasyonu.
Kuru Makula Dejenerasyonu Belirtileri:
Yavaş ve genellikle ilerleyici bir görme kaybı
Merkezi görüşte bulanıklık veya bozulma
Kontrast hassasiyetinde azalma
Parlak ışıkta veya karanlıkta zorlanma
Daha belirgin veya net hatlar çizerek okuma gereksinimi
Renklerin solgun görünmesi
Ayrıntılı işlerle uğraşırken güçlük yaşama
Islak Makula Dejenerasyonu Belirtileri:
Hızlı ve daha şiddetli bir görme kaybı
Daha belirgin bir bulanıklık veya bozulma
Merkezi görüşte karanlık veya boş alanların oluşması
Doğru hatları çizmekte veya nesneleri tanımakta güçlük çekme
Rengi algılama ve ayrıntılı işlerle daha fazla zorlanma
Eğer görsel bozukluklarınızda bu belirtilerden herhangi birini fark ediyorsanız, bir göz doktoruna başvurmanız önemlidir. Erken teşhis ve uygun tedavi, makula dejenerasyonu ilerleyişini yavaşlatmak veya durdurmak açısından kritik öneme sahiptir. Bu hastalık genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkar ve 60 yaş ve üzeri kişiler risk altındadır, ancak her yaşta görülebilir.
Sebep Olan Faktörler Nelerdir?
Sarı nokta hastalığı sebepleri tam olarak bilinmemekle birlikte, çeşitli faktörlerin hastalığa katkıda bulunduğu düşünülmektedir. Hastalığa sebep olan faktörlerden bazıları şunlardır: Genellikle 50 yaş üstü bireylerde daha sık görülür ve yaşın ilerlemesiyle risk artar. Aile geçmişinde bu hastalığın bulunduğu kişilerde risk artabilir. Belirli genetik varyasyonlar, hastalığın gelişme olasılığını etkileyebilir.
Sigara içmek, riski artırabilir ve hastalığın ilerlemesini hızlandırabilir. Yüksek tansiyon, hastalığın gelişme riskini artırabilir. Sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve düşük antioksidan içeriği olan yiyeceklerin tüketimi, hastalığın gelişimini olumsuz etkileyebilir. Fazla kilolu olmak veya obezite, hastalığın riskini artırabilir. Uzun süreli ve sürekli güneşe maruz kalma, gözlerdeki hasar riskini artırabilir.
Uzak görme sorunu olan kişilerde, hastalığın riski artabilir. Bu faktörler hastalığın gelişimine katkıda bulunabilir ancak tek bir faktör değil, genellikle birden fazla faktörün birleşimi sonucu hastalık ortaya çıkar. Hastalığa karşı alınabilecek önlemler, düzenli göz kontrolleri, sağlıklı beslenme alışkanlıkları, sigara içmeme gibi risk faktörlerini azaltmaya yönelik adımları içermektedir ayrıca, belirtiler fark edildiğinde erken teşhis ve tedavi de hastalığın ilerlemesini yavaşlatmada önemlidir.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavi yöntemleri, hastalığın tipine (kuru veya ıslak) ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Bazı yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:
Anti-VEGF Enjeksiyonları: Islak tip sarı nokta hastalığı için sıkça kullanılan tedavi yöntemidir. Vasküler Endotelial Büyüme Faktörü (VEGF) adı verilen bir proteini hedef alarak yeni damar oluşumunu engellemeyi amaçlar. Bu enjeksiyonlar, göz içine verilir ve damarların anormal büyümesini durdurarak hastalığın ilerlemesini yavaşlatır.
Fotodinamik Tedavi (PDT): Hastalığın bir diğer tedavi seçeneğidir. PDT, zararlı hücreleri hedef alan ve vasküler endotelial büyüme faktörü (VEGF) üretimini azaltan ışıkla etkileşen bir ilaç kullanır. Bu tedavi, ilaç enjekte edildikten sonra özel bir ışıkla aktive edilir.
Lazer Tedavisi: Hastalığın bazı durumlarında, zarar görmüş damarları tespit etmek ve öldürmek için lazer kullanılabilir.
Vitamin ve Antioksidan Takviyeleri: Bazı çalışmalar, sarı nokta hastalığı riskini azaltmak için antioksidanlar, çinko ve A, C, E vitaminlerini içeren takviyelerin yararlı olabileceğini göstermektedir, ancak, bu takviyelerin kullanımı için doktorunuza danışmanız önemlidir.
Yüksek Dozlu Antioksidan Tedavisi (AREDS2): Yaşa bağlı makula dejenerasyonu olan kişilerde ilerlemeyi yavaşlatmaya yardımcı olabilecek özel bir vitamin ve mineral kombinasyonunu içeren bir tedavi protokolüdür.
Tedavi seçeneği, hastalığın tipine, hastanın genel sağlık durumuna ve tedaviye ne kadar erken başlandığına bağlı olarak etkinlik gösterebilir. Hastalıktan şüpheleniyorsanız veya bu hastalıktan etkilendiğinizi düşünüyorsanız, bir göz doktoruna başvurarak detaylı bir değerlendirme ve tedavi planı almanız önemlidir. Unutmayın, her bireyin durumu farklıdır ve doktorunuzun size en uygun tedaviyi önermesi gerekmektedir.
