Halk arasında basur olarak da bilinen tıbbi durum hemoroid hastalığı olarak bilinir. Genellikle anüsün (makat bölgesinin) alt kısmında, kalın bağırsakta yer alan toplardamarların şişmesi ve genişlemesiyle karakterizedir. Bu durum, bağırsak hareketleri sırasında, özellikle kabızlık veya ishal sırasında veya uzun süre oturma gibi nedenlerle artan basınç sonucunda oluşur.
Türleri Nelerdir?
Hastalık iç ve dış olmak üzere iki ana tipten oluşur. İç hemoroidler rekutumun iç kısmında bulunurlar ve genellikle ağrısızdırlar. Kanamalara ve makattan parlak kırmızı renkte kan gelmesine yol açabilirler. Diğerleri ise anüsün dışında oluşurlar ve bazen ciddi ağrı, şişlik ve kaşıntıya neden olurlar. Dışarıda kabarık bir yumru şeklinde hissedilebilirler.
Sebep Olan Faktörler Nelerdir?
Hemoroid hastalığı yaşamaya sebep olan faktörler arasında kabızlık, ishal, hamilelik, oturarak uzun süre kalma, aşırı kilo, ailesel yatkınlık, yaşlanma, aşırı zorlama, alkol ve baharatlı yiyecekler ve kronik öksürük yer almaktadır. Kabızlık dışkının sert ve zorlanarak çıkması, anüs bölgesine fazla baskı uygulayarak hastalığın gelişimini tetikleyebilir. Sürekli ve şiddetli ishal de, anüs çevresindeki damarlara zarar vererek bu hastalığa neden olur. Hamilelik sırasında artan rahim basıncı, kabızlık ve hormonal değişiklikler sonucu hastalığın gelişimini kolaylaştırır. Oturarak yapılan işler veya uzun süreli hareketsizlik, anüs bölgesine ekstra basınç uygular ve bu da hastalığı tetikler. Aşırı zorlayıcı aktiviteler, ağırlık kaldırma veya uzun süreli tuvalette beklemek gibi durumlar anüs bölgesine zarar verebilir. Alkol tüketimi ve baharatlı yiyecekler, anüs bölgesindeki damarları genişletip hemoroid hastalığı oluşumuna katkıda bulunabilir. Belirtilerin bulunduğu kişiler, bu durumu daha da kötüleştirebilecek faktörlerden kaçınmak veya azaltmak için önleyici önlemler almalıdırlar.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hemoroid hastalığı bulunan kişilere uygulanması gereken tedavi yöntemleri arasında kkonservatif tedavi, skleroterapi, lastik bant ligasyonu, kriyoterapi, infrared koagülasyon, lazer koagülasyon, hemoroidektomi yöntemleri yer almaktadır. Hafif semptomlara sahip olan hastalar için genellikle ilk adım konservatif tedavi yöntemidir. Bu yöntemde beslenme düzeninde değişiklikler, su tüketiminde artış, lifli gıdaların tüketimi, aktif yaşam tarzının benimsenmesi gibi değişiklikler yapılmaktadır. Bunun yanı sıra topikal krem veya merhemler, rektal fitiller veya losyonlar kullanılabilir. Skleroterapi ise iç kısımda bulunanları tedavi etmede kullanılan yöntemdir. Kriyoterapi yöntemide dondurularak tedavi edilen yöntemdir. Tedavi yöntemi muayene sonrası doktor tarafından belirlenmelidir. Herhangi bir hemoroid hastalığı semptomu yaşıyorsanız durumun daha da kötüleşmemesi için uzman bir doktora danışmanız önemlidir.
Nasıl Beslenilmeli?
Bu hastalığa sahip kişiler için lifli gıdaların tüketimi, bol su içmek, şekerli ve işlenmiş gıdaların tüketiminden kaçınmak, kafein ve alkolün azaltılması, baharatlı yiyeceklerden kaçınılması, probiyotiklerin dahil edilmesi önemli etkenlerdir. Lifli besinler, dışkının daha yumuşak olmasına yardımcı olur ve kabızlığı önler. Tam tahıllı ekmekler, kepekli pirinç, yulaf ezmesi, sebzeler (brokoli, havuç, kabak, lahana vb.), meyveler (elma, armut, muz, portakal gibi), baklagiller (mercimek, nohut, fasulye vb.) lif açısından zengin besin kaynaklarıdır. Yeterli miktarda su içmek ise , dışkının daha yumuşak olmasına ve kabızlığın önlenmesine yardımcı olur. Günlük en az 8 bardak su tüketilmelidir. Probiyotikler, sindirim sağlığını destekler ve kabızlık gibi sindirim sorunlarını hafifletebilir. Yoğurt, kefir, turşu gibi probiyotik açısından zengin gıdaların beslenmeye dahil edilmesi hemoroid hastalığı önlenmesi açısından önemlidir.
